Verspilling, minder vlees … wat zijn de prioriteiten van de burgers?

7 December 2023
ACC2 - (c) Bryapro

De Burgerraad voor het klimaat zet de laatste rechte lijn in. Tijdens de 3e en voorlaatste sessie kregen de deelnemers feedback over hun actieprioriteiten: lokaal en seizoensgebonden eten, minder vlees eten en minder verspillen.

Deze thema’s doken op tijdens de 2de sessie, toen de burgers maar liefst 20 sprekers ontmoetten uit alle hoeken van het spectrum van de voedselketen, van het SAGAL-netwerk tot de supermarktketen Colruyt, de vereniging Groot Eiland, de buurtkeukens, coöperatieve kruidenierswinkels en de Fédération Unie de Groupements d’Éleveurs et d’Agriculteurs (Verenigde Federatie van Telers- en Boerenorganisaties).

Het is vaak op zo’n momenten, wanneer we de bezorgdheden en de realiteit vanop het terrein met elkaar confronteren, dat wensen en verlangens voor verandering uitgedrukt worden: alternatieven voor vlees, verantwoordelijke consumptie, de voorbeeldfunctie van supermarkten in de voedselketen, de bevoorrading van Brussel, sociale rechtvaardigheid …

Terug naar de 3de, voorlaatste sessie … Zonder de inhoud te onthullen van een advies dat nog niet helemaal klaar is, zetten we enkele punten op een rijtje, die gedeeld werden door Solène Sureau, onderzoekster aan de ULB en lid en vrijwilligster van het SAGAL-netwerk (Solidiare AankoopGroep van Agro-ecologische Landbouw) en Joëlle Van Bambeke, afdelingshoofd en coördinatrice van de Good Food-strategie bij Leefmilieu Brussel.

  • De hele wereldwijde voedselketen is verantwoordelijk voor een derde van de CO2-uitstoot. Twee derde van die uitstoot wordt uitgestoten voordat het product de boerderij verlaat. Verwerking en transport zijn goed voor 20% en de laatste fase (winkel en bord) voor 13%. Strijden tegen verspilling in de hele productieketen is een belangrijke hefboom in de strijd tegen de klimaatverandering.
  • ‘Bio’ genereert evenveel (of zelfs meer) broeikasgasemissies per geproduceerde kilo als niet-bio, omdat de opbrengsten lager zijn. Per hectare zijn ze echter lager. Als we alle landbouwoppervlakte zouden omschakelen naar bio, zouden we minder broeikasgassen uitstoten, maar zouden we niet iedereen kunnen voeden. Om een verdere omschakeling naar biologische landbouw (met producten die beter zijn voor de gezondheid) mogelijk te maken en onze klimaatdoelstellingen te halen, zouden we minder vlees moeten eten.

  • De broeikasgasemissies zijn voornamelijk afkomstig van dieren en hun uitwerpselen, stikstofmeststoffen (productie en verspreiding) die de conventionele landbouw gebruikt, en fossiele brandstoffen die op de boerderij verbruikt worden (brandstof voor machines en om gebouwen te verwarmen). Belangrijk weetje: België exporteert veel vlees en produceert twee keer zoveel vlees als het verbruikt. De vleesconsumptie beperken, is dus een sterke hefboom. In België is het doel om ze tegen 2050 met 50% te verminderen.

De burgers hadden het goed gezien. Momenteel verfijnen ze hun aanbevelingen, zodat hun voorstellen de overheidsstrategie kunnen beïnvloeden. Tijdens de laatste bijeenkomst in december ronden ze hun collectief advies af en wordt erover gestemd.