Op maandag heeft de Brusselse Burgerraad voor het klimaat haar voorstellen voor een deeleconomie overhandigd aan de uittredende Brusselse regering. Dit is het resultaat van het werk van een groep van 100 gelote Brusselaars, die tussen 15 februari en 27 april 2025 samenkwamen voor de derde cyclus van de klimaatraad.  

« Wij zijn geen experten, maar veranderingen in de maatschappij raken ons wel als eerste. Wat wij zeggen, moet daarom serieus genomen worden.  We hebben de moeite genomen om onze voorstellen te prioriteren. Nu is het aan jullie om er aandacht aan te schenken », verklaarden de deelnemers van de Burgerraad in hun rapport.  

De deelnemers formuleerden concrete voorstellen en hebben die zorgvuldig geprioriteerd. Het thema van deze cyclus was de deeleconomie. Dat gaat bijvoorbeeld over het ruilen, huren, delen of hergebruiken van objecten en diensten. De focus lag op gedeelde mobiliteit, energie en huisvesting.  

Geïnspireerd door terreinbezoeken en advies van experten 

Om inspiratie op te doen, bezochten de burgers bestaande initiatieven in Brussel, zoals een gezamenlijke houtatelier (Gilbard), een plek gewijd aan de circulaire economie (Circularium) en een gedeelde werkplaats (de Micro Factory). Ze hebben ook advies ingewonnen van een twintigtal experten in de deeleconomie.   

Een paar opvallende cijfers spreken voor zich. Zo gebruikt een persoon een boormachine gemiddeld slechts 11 minuten in zijn/haar hele leven. In een atelier in Anderlecht worden de gereedschappen gedeeld door 120 leden, waarvan 50 professionals. Indien elke professional zijn eigen gereedschap had moeten kopen, zou dat een CO₂-uitstoot veroorzaken die gelijk staat aan 200 retourvluchten Brussel–New York. In deze context is delen een krachtig klimaatinstrument. 

Pragmatische voorstellen   

Het rapport, dat hier beschikbaar is (link naar rapport) bevat een reeks maatregelen die diep verankerd zijn in Brusselse realiteit.  

« Als lid van de Burgerraad ben ik me ervan bewust dat niet al onze voorstellen onmiddellijk kunnen worden uitgevoerd. Door de afwezigheid van een regering en de moeilijke budgettaire context in Brussel, zullen de politieke prioriteiten elders liggen. Maar onze ideeën blijven overeind, omdat ze een essentiële weg uitstippelen naar een meer rechtvaardige toekomst. » 

– Ariane, deelneemster aan de Burgerraad voor het klimaat  

Enkele van de belangrijkste voorstellen:  

• Uitbreiding van het takenpakket van bibliotheken met het uitlenen van voorwerpen, gereedschappen, spelletjes en materiaal voor jonge ouders, en het opzetten van een rondreizende “gereedschapsbus”. 

• De ontwikkeling van gedeelde energiehubs per wijk, met technische ondersteuning, het in kaart brengen van zonne-energie en vereenvoudigde procedures. 

• Concrete stimuli voor autodelen, waaronder gemakkelijker toegang voor jonge bestuurders en betere territoriale dekking. 

• Een regionale incubator om initiatieven van burgers op het gebied van een collaboratieve economie te stimuleren, met administratieve ondersteuning en kennisdeling.  

• Een regionaal zichtbaarheidsplan om bekendheid te geven aan bestaande projecten zoals de baby- en gereedschapsbibliotheken die al actief zijn in Brussel – via kaarten, een meertalige website en publiciteitscampagnes. 

Omdat veel deelinitiatieven draaien op vrijwilligers die tijd en middelen tekortkomen, stelt de Raad ook maatregelen voor ter ondersteuning van vrijwilligerswerk, zoals betaalde verlofdagen voor burgers, een burgerdienst of een jaarlijkse vrijwilligersdag op school. 

Oproep tot continuïteit  

Naast de maatregelen zelf roepen de burgers politici op om het proces dat door de Raad in gang is gezet, verder te zetten: 

« Wat we hier aanreiken zijn ideeën die geleidelijk gegroeid zijn, doorsproken en geprioriteerd. Het is geen politiek programma, het is de stem van het volk. Die stem verdient om gehoord te worden en er vooral naar te handelen. We vragen u om dit momentum niet af te sluiten, maar om het te verlengen. De Burgerraad mag geen uitzondering zijn, maar moet een vast onderdeel worden van de Brusselse democratische besluitvorming. » 

Ecologische en sociale ambities 

De leden van de Raad benadrukten de dubbele dimensie van de deeleconomie: het vermindert de ecologische voetafdruk (minder productie van goederen, minder afval) en versterkt de sociale cohesie op buurtniveau. Gebrek aan sociale verbondenheid wordt daarbij gezien als zowel een obstakel als een oplossing voor het stimuleren van de deeleconomie.  

Ontdek alle burgervoorstellen over deeleconomie